Ushqimet ultra të përpunuara – Vdekja nga mijëra kafshime

Le të fillojmë me një ushqim të shëndetshëm si misri i zier në kalli. Më pas, thaheni, bluajeni dhe njomni atë në ujë dhe dioksid squfuri. Tani nxirrni të gjithë yndyrën, fibrat dhe proteinat. Filtroni dhe lani niseshtenë e mbetur, pastaj përdorni hidrolizën me acid për ta kthyer në shurup. Më pas shtoni izomerazë ksiloze dhe ngroheni tamam sa duhet.

Rezultati? Shurup misri me fruktozë të lartë. Gjëja e ëmbël që prodhuesit e fusin tinëz në pije, ëmbëlsira, bukë, salca, burgera, krakersa, dhe shumë të tjera.

A ju tingëllon kjo si procesi i Perëndisë për krijimin e ushqimit nga rrezet e diellit, toka e pasur, uji i pastër dhe bimët në rritje? Aspak! E megjithatë, sipas Qendrës Kombëtare Amerikane për Statistikat Shëndetësore, mbi 53 për qind e marrjes kalorike të të rriturve amerikanë vjen nga ushqimet ultra të përpunuara, si shurupi i misrit me fruktozë të lartë.

Shifrat janë edhe më të këqija për fëmijët. Ata konsumojnë gati 62 për qind të kalorive të tyre nga ushqimet ultra të përpunuara.

Çfarë Janë Ushqimet Ultra Të Përpunuara?

Kur flasim për ushqime ultra të përpunuara, nuk po i referohemi ushqimeve që janë copëtuar ose gatuar në mikrovalë.

Ushqimet ultra të përpunuara janë substanca të ngjashme me ushqimin që fillimisht erdhën nga ushqime të plota dhe të shëndetshme si soja apo gruri, por që janë ndarë, ri-kombinuar dhe trajtuar me aditivë, emulsifikatorë, stabilizues, ëmbëlsues, ngjyra, aroma dhe konservues në mënyra që Perëndia nuk i kishte parashikuar kurrë.

As gjyshja juaj nuk do t’i kishte imagjinuar ushqime të tilla!

Ndryshe nga fasulet e konservuara në shtëpi, luleshtrydhet e freskëta, ose një bukë e mirë me maja natyrale, ushqimet ultra të përpunuara udhëtojnë një rrugë të gjatë dhe të ndërlikuar nga ferma në tryezën tuaj. Ato janë projektuar për të shijuar vërtet mirë, për të zgjatur shumë kohë dhe për t’u prodhuar lehtë në sasi të mëdha. Sistemi i klasifikimit NOVA, i krijuar në vitin 2009, përdoret përgjithësisht për të identifikuar ushqimet ultra të përpunuara.

Mirë, Keq, apo Tmerr?

Por a janë ushqimet ultra të përpunuara në të vërtetë një rrezik shëndetësor? Po!

Një rishikim i vitit 2024 i botuar në British Medical Journal ekzaminoi 45 studime shëndetësore me pothuajse 10 milionë pjesëmarrës për të parë se çfarë efekti kishin ushqimet ultra të përpunuara në shëndetin e njerëzve. Gjetjet? Konsumimi i më shumë ushqimeve ultra të përpunuara lidhet me një rrezik më të lartë të vdekjes nga çdo shkak—dhe me 32 gjendje shëndetësore, duke përfshirë sëmundjet e zemrës, çrregullimet e shëndetit mendor dhe diabetin e tipit 2.

Një tjetër studim zbuloi se kur njerëzit hanin versione ultra të përpunuara të ushqimeve (krahasuar me ato minimalisht të përpunuara), ata konsumonin deri në 500 kalori shtesë në ditë pa e kuptuar. Një pjesëmarrës tha: “Ushqimet ultra të përpunuara janë aq të dendura me kalori sa ndjenja e ngopjes nënkuptonte që unë kisha ngrënë tepër. Disa ditë e mbaroja vaktin tim për pak minuta pa e vënë re vërtet po haja. Nuk ishte kënaqëse.”

A e bëri Perëndia? Atëherë haje. A e bëri njeriu? Mos e ha.

Disa studime madje sugjerojnë se ushqimet ultra të përpunuara mund të jenë po aq varësuese dhe të dëmshme sa cigaret. Ushqime të tilla “japin doza jonormale të larta në një mënyrë jonormale të shpejtë, shpesh në kombinime jonormale të larta të përbërësve shpërblyes,” thotë Ashley Gearhardt, profesoreshë psikologjie në Universitetin e Miçiganit dhe një studiuese kyçe në këtë fushë. Ajo botoi një studim në vitin 2022 që përdori të njëjtat kritere të vendosura nga Kirurgu i Përgjithshëm i SHBA-së në 1988 për të përcaktuar nëse duhani ishte varësues.

Nuk është për t’u habitur, studimi i saj zbuloi se ushqimet ultra të përpunuara përmbushnin të gjitha kriteret. Ato mund të shkaktojnë sjellje kompulsive, duke ju shtyrë të hani më shumë. Ato gjithashtu mund të ndikojnë në humorin tuaj, ashtu si nikotina u jep duhanpirësve një ndjenjë euforie. Dhe ashtu si cigaret, ushqimet ultra të përpunuara rrisin ndjeshëm rrezikun e zhvillimit të kancerit.

A Po E Shkatërroni Tempullin e Perëndisë?

Në rregull, ushqimet ultra të përpunuara janë të pashëndetshme. A ka vërtet rëndësi kaq të madhe? A nuk është në rregull të kënaqesh me një qese Doritos herë pas here? Apo të hash një kupë akullore tani dhe atëherë?

Merrni parasysh këtë: Bibla na thotë se trupat tanë janë një tempull për Frymën e Shenjtë: “A nuk e dini se trupi juaj është tempulli i Frymës së Shenjtë që është në ju, të cilën e keni nga Perëndia, dhe ju nuk i përkisni vetes?” (1 Korintasve 6:19). Nëse kjo është e vërtetë, ne kemi nxitjen përfundimtare për t’u kujdesur për shëndetin tonë fizik, apo jo?

Nëse ne e ushqejmë trupin tonë me plehra, a nuk do të krijojë kjo një vend të pa shenjtë për të banuar Fryma e Shenjtë? Pasazhi vazhdon: “Sepse u bletë me një çmim; prandaj përlëvdoni Perëndinë në trupin dhe në frymën tuaj, të cilat i përkasin Perëndisë” (v. 20).

Trupat tanë fizikë janë një dhuratë e dhënë nga Perëndia—një enë nëpërmjet së cilës ne shërbejmë, adhurojmë dhe jetojmë. Çdo pakësim i shëndetit, energjisë ose vullnetit tonë nuk është thjesht një shqetësim personal; ai ndikon në aftësinë tonë për të dashur Perëndinë dhe për t’u shërbyer të tjerëve. Ndërsa ushqimi i shpejtë mund të mos ju sëmurë sot, nëse e bëni atë planin tuaj të rregullt të vakteve, patjetër që do të shkatërrojë tempullin e trupit tuaj dhe do të zvogëlojë aftësinë tuaj për të jetuar për Perëndinë.

Kthehuni në Dietën e Perëndisë

Si mund ta përmirësoni dietën tuaj? Hapi i parë është të prioritizoni ushqimet ashtu si i ka bërë Perëndia. Pyesni veten: A e bëri këtë Perëndia? Atëherë shijojeni. A e bënë njerëzit? Atëherë lëreni mënjanë—ose hani me kujdes.

Mundohuni të afroheni sa më shumë të jetë e mundur me dietën origjinale të Perëndisë. “Perëndia tha: ‘Shihni, unë ju kam dhënë çdo barishte që jep farë e cila është mbi të gjithë faqen e tokës dhe çdo pemë, fryti i së cilës jep farë; ato do t’i keni për ushqim'” (Zanafilla 1:29). Pas rënies, Perëndia shtoi bimët e gjelbra në dietën tonë (Zanafilla 3:18). Mishi nuk u shtua deri pas Përmbytjes, kur bimësia ishte e pakët (Zanafilla 9:3, 4).

Të ngrënit në mënyrën e Perëndisë duket si një pjatë me perime dhe fruta, drithëra të plota, bishtajore, arra dhe fara. E quajtur një dietë me ushqime të plota, me bazë bimore, ajo shoqërohet me shumë përfitime shëndetësore: një peshë të shëndetshme, shëndet kardiovaskular, përmbysje të diabetit të tipit 2, një rrezik më të ulët të kancerit, shëndet më të mirë mendor dhe më shumë.

Të mësosh të hash në mënyrën e Perëndisë mund të kërkojë kohë, veçanërisht nëse jeni mësuar me lehtësinë e ushqimeve ultra të përpunuara. Por a është e mundur? Absolutisht! Kërkojini Perëndisë të ndryshojë dëshirat tuaja dhe t’ju ndihmojë të formoni zakone të reja. Kërkoni mënyra për të shtuar më shumë ushqime të plota në pjatën tuaj, dhe shpejt do të zbuloni se shijet tuaja po përshtaten dhe se po shijoni vërtet ngrënien e ushqimeve më të shëndetshme.

Dhe nëse devijoni nga rruga e shëndetit të mirë? Ngrihuni dhe provoni përsëri. Ne kemi një Atë qiellor të dashur që fal me kënaqësi dhe na ngre me dëshirë. “Hapat e një njeriu të mirë i drejton Zoti, dhe ai kënaqet me rrugën e tij. Edhe sikur të rrëzohet, nuk do të hidhet poshtë plotësisht; sepse Zoti e mbështet me dorën e tij” (Psalmi 37:23, 24).